Veel bedrijven worstelen met Social Return On Investment (SROI). Tijd om de positieve kant te belichten. In een interview met Gert ten Hoven, manager zorg bij ’s Heeren Loo, vertelde hij ons alles over de mogelijkheden van SROI en de kansen voor de ICT-branche.
Een aantal jaren geleden, toen SROI op de kaart werd gezet, ontstond er lichte paniek onder organisaties die opdrachten aanbesteed kregen. Als reactie op die paniek (en de gestelde normen) werden er mensen aangenomen die verder van de arbeidsmarkt af staan. Enkele organisaties wisten hier een goede draai aan te geven, bij andere bedrijven zorgde dit op den duur voor problemen. Gert ten Hoven is nauw betrokken bij de ontwikkelingen rondom ‘Social return’ en zag het allemaal gebeuren.
Gert, kun je ons wat meer vertellen over SROI?
“SROI is het maken van al dan niet dwingende afspraken door gemeenten met bedrijven en is een verplicht onderdeel bij een aanbesteding. De afspraken hebben betrekking op een bijdrage aan werkervaring voor mensen die aan de onderkant van de arbeidsmarkt staan en/of andere maatschappelijke doelen.” Dit is een definitie. “Maar”, vervolgt Gert direct zijn uitleg, “er wordt veel te veel nadruk gelegd op het in dienst nemen van mensen.” Volgens Gert komen juist daar problemen door.
“Staar je niet blind op het zelf in dienst moeten nemen van mensen, want er zijn veel meer oplossingen dan dat.”
Waarom is mensen aannemen niet persé het antwoord?
“Vaak is er sprake van hoog specialistisch werk wat niet zomaar te doen is. Daardoor moeten er banen gecreëerd worden. Tegelijkertijd moet er dan 5% van het bestaande personeelsbestand uit. Hierdoor breng je het probleem eigenlijk weer terug de maatschappij in, alleen dan in een andere vorm.” Een ander probleem dat Gert noemt, is het vakspecialisme dat komt kijken bij het begeleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De ontwikkeling van deze mensen is een vak apart. “Dat moet je zonder begeleiding niet eens willen, als bijvoorbeeld ICT-bedrijf.”
Sommige bedrijven weten echter wel een goede draai te geven aan het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “We hadden een tijdje geleden een jubileumfeest van de Albert Heijn in Bennekom en de Woningstichting in Wageningen. Daar wordt al 10/12,5 jaar succesvol met deze doelgroep gewerkt onder begeleiding van een jobcoach.”
“Door banen te creëren die ten koste gaan van bestaande banen, breng je het probleem in een andere vorm terug de maatschappij in.”
Welke opties zijn er, buiten het aannemen van mensen om?
Je kunt natuurlijk een detacheringsbureau inschakelen, maar er zijn veel meer dingen die je kunt doen om aan de SROI-norm te voldoen. Een optie is het huren van kunst. “Wij hebben zelf ook kunst aan de muur hangen die gemaakt is door mensen met een beperking. Je laat hierdoor als bedrijf zien dat je maatschappelijk betrokken bent en achter zo’n kunstwerk zit altijd een verhaal dat je kunt vertellen.” Met de huurinkomsten die het atelier ontvangt worden indirect de kunstenaars ondersteunt.
Een andere manier is het ontwikkelen van toepassingen voor de zorg. Denk bijvoorbeeld aan een app waarbij de cliënt, vrijwilligers kan benaderen zonder tussenkomst van een persoonlijk begeleider. “Hiermee vergroot je de bewegingsvrijheid van de cliënt.” Ook Paco de Zeehond – een interactief robotbeest – is mede een resultaat van SROI. Tenslotte noemt Gert het ‘IT-café’ van ’s Heeren Loo als voorbeeld. “Een IT-bedrijf faciliteert in materiaal en kennis. Het bedrijf leert de mensen met een beperking om te gaan met het materiaal, maar ook om de hardware te ‘refurbishen’.”
“Ik roep op om creatiever te zijn met de invulling van SROI.”
SROI gaat dus veel verder dan het aannemen van mensen. Volgens Gert ligt de uitdaging in creatief denken. SROI is niet alleen een belasting. “Het biedt ook kansen voor bedrijven; business opportunities.” In geautomatiseerde zorgtoepassingen liggen er voor de IT bijvoorbeeld echt een kans.”
Tenslotte haakt Gert nog even in op de negatieve lading die SROI soms heeft. Volgens Gert gaat het niet om SROI afkopen, maar om het benutten van een kans. “Ik zie dat bedrijven met SROI worstelen omdat het een compleet andere wereld is. Kom gerust eens praten, ik denk graag creatief mee.”